Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukluk çağında başlayan ve dikkat sorunları, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik gibi belirtilerle kendini gösteren nörogelişimsel bir bozukluktur. DEHB, çocukların okulda, evde ve sosyal ortamlarda işlevselliğini olumsuz etkileyebilir.
Belirtiler Nelerdir?
DEHB’nin belirtileri genellikle üç ana başlık altında toplanır:
- Dikkat Eksikliği:
- Detaylara dikkat edememe, dikkatsizce hatalar yapma
- Görevleri ve oyunları sürdürmekte zorlanma
- Dinlemiyor gibi görünme
- Talimatları izlemekte zorluk
- Organize olamama
- Uzun süreli mental çaba gerektiren görevlerden kaçınma
- Eşyalarını kaybetme
- Dış uyaranlarla kolayca dikkatin dağılması
- Günlük işlerini unutma
- Hiperaktivite:
- Elleri ve ayakları kıpırdatma veya oturduğu yerde kıpırdanma
- Sınıfta veya oturması gereken yerlerde oturamama
- Uygunsuz yerlerde koşma veya tırmanma
- Sessizce oyun oynayamama
- Sürekli hareket halinde olma
- Dürtüsellik:
- Sorular tamamlanmadan cevap verme
- Sıra beklemekte zorlanma
- Başkalarının sözünü kesme veya oyunlarını bölme
DEHB’nin Nedenleri Nelerdir?
DEHB’nin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik faktörler, beyin yapısı ve fonksiyonları, çevresel etkenler ve doğum öncesi maruziyetler (örneğin, sigara içimi, alkol kullanımı) gibi etkenlerin rol oynadığı düşünülmektedir.
DEHB Tanısı Nasıl Konur?
DEHB tanısı, genellikle bir çocuk ve ergen psikiyatristi tarafından kapsamlı bir değerlendirme sonucunda konur. Bu değerlendirme, çocuğun davranışlarının gözlemlenmesi, ebeveyn ve öğretmenlerden alınan bilgiler ve çeşitli testler aracılığıyla yapılır.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
DEHB tedavisinde, çocuğun bireysel ihtiyaçlarına göre farklı yöntemler kullanılabilir:
- İlaç Tedavisi: DEHB belirtilerini azaltmak için çeşitli ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, çocuğun dikkatini artırabilir ve hiperaktiviteyi azaltabilir.
- Davranış Terapisi: Çocuğun davranışlarını yönetmesine yardımcı olacak stratejiler öğretilir. Ebeveynler ve öğretmenler de bu süreçte aktif rol alır.
- Eğitim ve Destek: Çocuğun okulda ve evde daha iyi başa çıkabilmesi için özel eğitim programları ve destek hizmetleri sağlanabilir.
Ebeveynlere Öneriler
- Sabırlı Olun: DEHB’li çocuklarla çalışmak bazen zorlayıcı olabilir. Sabırlı ve anlayışlı olmak önemlidir.
- Yapılandırılmış Bir Ortam Sağlayın: Günlük rutinler ve net kurallar, çocukların kendilerini daha güvende hissetmelerine yardımcı olabilir.
- Pozitif Geri Bildirim Verin: Çocuğunuzun olumlu davranışlarını övün ve teşvik edin.
- Profesyonel Yardım Alın: Çocuğunuzun DEHB belirtileri hakkında endişeleriniz varsa, bir çocuk ve ergen psikiyatristine başvurun. Uzman yardımı, çocuğunuzun en iyi şekilde desteklenmesini sağlar.
Sonuç
DEHB, erken tanı ve uygun tedavi ile yönetilebilir bir durumdur. Ebeveynlerin desteği ve profesyonel yardım, çocukların potansiyellerini en iyi şekilde gerçekleştirmelerine yardımcı olabilir. Uzm. Dr. Mustafa Şahin Bebek, Çocuk ve Genç Psikiyatri kliniğimizde, DEHB tanısı ve tedavisi konusunda uzman kadromuzla sizlere destek olmaktan mutluluk duyarız. Çocuğunuzun sağlığı ve mutluluğu için buradayız.